Προηγήθηκε ἡ παρουσίασή του ἀπὸ τὸν ποιμενάρχη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως κ. Ἰωήλ.
Ὁ Σεβασμιώτατος ὁμιλητὴς ἔδωσε μία γενικὴ εἰκόνα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τῆς Ἐσθονίας. Μίλησε γιὰ τὴν ἱστορία τοῦ ὀλιγάριθμου, ἀλλὰ δυνατοῦ λαοῦ τῶν Ἐσθονῶν καὶ παρουσίασε τὴν μαρτυρικὴ ἱστορία τῆς Ὀρθοδοξίας στὴν χώρα αὐτή. Μεταξὺ ἄλλων ὑπογράμμισε τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ἐσθονοὶ γνώρισαν τὴν Ὀρθοδοξία μέσῳ τῶν Βυζαντινῶν Ἱεραποστολῶν καὶ ὅτι -παρὰ τὶς προσπάθειες ἀφομοίωσής τους ὡς λαοῦ καὶ ὡς τοπικῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὴν Ρωσικὴ Πολιτεία καὶ Ἐκκλησία- ζήτησαν καὶ ἔλαβαν τὴν Αὐτονομία τους τὸ 1923 ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο σύμφωνα μὲ τὴν κανονικὴ τάξη. Περιέγραψε ἐπίσης τὶς δυσχέρειες ποὺ συνάντησε ἡ Ὀρθοδοξία στὸν 20ο αἰώνα ἀπὸ τὴν θηριώδη ἐπίθεση τῶν φανατισμένων μπολσεβίκων, ἡ ὁποία ὅμως προίκισε τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία μὲ πολλοὺς ἁγίους μάρτυρες, τῶν ὁποίων οἱ πρεσβεῖες στηρίζουν τὸν πολύπαθο, ἀλλὰ ἀδούλωτο λαὸ τῆς πατρίδας τους. Σημείωσε χαρακτηριστικὰ ὅτι οἱ μπολσεβίκοι, ὅταν συνελάμβαναν κληρικό, τὸν ἐκτελοῦσαν χωρὶς νὰ τὸν δικάσουν. Καὶ μόνη ἡ ἱερατικὴ ἰδιότητα ἦταν γι᾿ αὐτοὺς αἰτία ἐκτέλεσης. Ἐπιπλέον ἐπεφύλασσαν γιὰ τοὺς κληρικοὺς ἰδιαίτερα ἀπάνθρωπα βασανιστήρια.
Μιλώντας ἐπίσης γιὰ τὸ παρὸν τῆς Ἐσθονικῆς Ἐκκλησίας σημείωσε ὅτι τὰ ποσοστά της εἶναι ἀκόμη μικρὰ σὲ σχέση μὲ τὸν συνολικὸ πληθυσμὸ τῆς χώρας, ὁ ὁποῖος σὲ ποσοστὸ 80% εἶναι θρησκευτικὰ ἀδιάφορος. Στὰ χρόνια ὅμως τῆς ποιμαντορίας του διαπιστώνει ὅτι σταδιακὰ οἱ πιστοὶ αὐξάνονται καὶ ὁ ἱερὸς κλῆρος πλαισιώνεται ἀπὸ νέους ἀνθρώπους.
Ἐξάλλου ἐξέφρασε τὴ χαρά του γιὰ τὴν πνευματικὴ σχέση ποὺ δημιουργήθηκε καὶ ἀναπτύσσεται μεταξὺ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν καὶ ἐπαίνεσε θερμὰ τοῦ κληρικοὺς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως γιὰ τὴν πρόθυμη συνδρομή τους στὴν ὑλικὴ ἐνίσχυση τοῦ ἱεραποστολικοῦ ἔργου τῆς Ἐσθονικῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ εἰσήγηση συνοδεύτηκε ἀπὸ ἠλεκτρονικὴ παρουσίαση μὲ πληροφορίες γιὰ τὴν Ἐσθονικὴ Ἐκκλησία καὶ σχετικὸ φωτογραφικὸ ὑλικὸ καὶ ὁλοκληρώθηκε μὲ συζήτηση.
