Το πρωί της Τετάρτης εορτάσθηκε η αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή του Εκκλησιαστικού έτους, και η Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Παμμακαρίστου, ιερά εικών της οποίας φυλάσσεται στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό. Από το έτος 1989 επίσης η 1η Σεπτεμβρίου είναι αφιερωμένη στην προσευχή υπέρ της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Κατά το πέρας της Θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη τελετή της Ινδίκτου, κατά την οποία αναγνώστηκε από την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, η καθορισμένη ευχή και η Πράξη της νέας Ινδικτιώνος. Στη συνέχεια ο Παναγιώτατος υπέγραψε το σχετικό κείμενο στον Κώδικα της Μεγάλης Εκκλησίας και ακολούθως υπέγραψαν κατά σειρά όλοι οι παριστάμενοι Μητροπολίτες και Αρχιεπίσκοποι του Θρόνου, μεταξύ των οποίων και ο Σεβ. Μητροπολίτης Εδέσσης.
Οι εργασίες της Συνάξεως θα ολοκληρωθούν την Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ:
Τιμιώτατοι αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Η εορτή της Ινδίκτου, η επίσημος ημέρα προσευχών διά το φυσικόν περιβάλλον, ευρίσκει και εφέτος την ανθρωπότητα αντιμέτωπον με έντονα καιρικά φαινόμενα λόγω της προιούσης κλιματικής αλλαγής, καταστροφικάς πλημμύρας και πυρκαιάς εις όλον τον πλανήτην, καθώς και με την πανδημίαν του κορωνοιού και τας κοινωνικάς και οικονομικάς επιπτώσεις της.
Το γεγονός ότι τα περιοριστικά μέτρα εις τας μετακινήσεις και η επιβολή ορίων εις την βιομηχανικήν παραγωγήν ωδήγησαν εις μείωσιν των ρύπων και της εκπομπής αερίων, υπήρξεν εν επί πλέον σημαντικόν δίδαγμα περί της αλληλουχίας των πάντων εν τω κόσμω και περί της αλληλοπεριχωρήσεως πασών των διαστάσεων της ζωής. Απεκαλύφθη επίσης εκ νέου ότι αι οικολογικαί πρωτοβουλίαι του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αι οποίαι αποτελούν προέκτασιν της θεολογίας και της λειτουργικής παραδόσεως της Εκκλησίας, συμπορεύονται με τας διαπιστώσεις της επιστήμης και την προτροπήν εκ μέρους των ειδημόνων προς πολύπλευρον κινητοποίησιν διά την προστασίαν της ακεραιότητος του φυσικού περιβάλλοντος.
Προσευχόμεθα διά την ταχείαν υπέρβασιν των συνεπειών της υγειονομικής κρίσεως και διά τον άνωθεν φωτισμόν των κυβερνήσεων παγκοσμίως, ώστε να μη επιστρέψουν ή να επιμείνουν εις τον οικονομισμόν, εις εκείνας τας αρχάς οργανώσεως της οικονομικής ζωής, της παραγωγής και της καταναλώσεως και της εξαντλητικής εκμεταλλεύσεως των φυσικών πόρων, αι οποίαι ίσχυον προ της πανδημίας. Ειλικρινής ευχή της ημών Μετριότητος είναι και ο τερματισμός της διαδόσεως ψευδοεπιστημονικών απόψεων περί δήθεν επικινδυνότητος των εμβολίων κατά του κορωνοιού Covid-19, της κατασυκοφαντήσεως των ειδικών και της ανερματίστου υποβαθμίσεως της σοβαρότητος της νόσου. Δυστυχώς, παρόμοιαι θέσεις διαδίδονται και αναφορικώς προς την κλιματικήν αλλαγήν, τα αίτια και τα ολέθρια επακόλουθά της. Η πραγματικότης είναι τελείως διαφορετική, ενώπιον δε αυτής απαιτείται υπευθυνότης, σύμπραξις, συμπόρευσις και κοινόν όραμα.
Είναι αδιανόητον να αδρανώμεν, εν επιγνώσει των κοινών διά το ανθρώπινον γένος μεγάλων συγχρόνων προκλήσεων. Η αδιαφορία διά τον πάσχοντα συνάνθρωπον και διά την καταστροφήν της «καλής λίαν» δημιουργίας είναι προσβολή του Θεού και αθέτησις των εντολών του. Όπου υπάρχει σεβασμός προς την κτίσιν και έμπρακτος αγάπη προς τον «ηγαπημένον του Θεού» άνθρωπον, εκεί είναι παρών ο Θεός.
Μετά την Αγίαν και Μεγάλην Σύνοδον (Κρήτη 2016), το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, συμφώνως προς το πνεύμα και τας αποφάσεις αυτής, ώρισε μίαν επίσημον επιτροπήν εκ θεολόγων δια την κατάρτισιν ενός κειμένου περί των κοινωνικών συνεπειών της πίστεώς μας και περί της κοινωνικής αποστολής και μαρτυρίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις τον σύγχρονον κόσμον. Εις το κείμενον τούτο, το οποίον έχει εγκριθή προς δημοσίευσιν υπό της περί ημάς Αγίας και Ιεράς Συνόδου και φέρει τον τίτλον Υπέρ της του κόσμου ζωής. Το κοινωνικόν ήθος εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία, σημειούνται προσφυώς τα εξής: «Ἡ Ἐκκλησία ἐνθαρρύνει τούς πιστούς νά εἶναι εὐγνώμονες διά τά εὑρήματα τῶν ἐπιστημῶν καί νά δέχωνται ἀκόμη καί ἐκεῖνα τά ὁποῖα, ἐνδεχομένως, θά τούς ὑπεχρέωναν νά ἀναθεωρήσουν τάς ἀντιλήψεις των διά τήν ἱστορίαν καί τό πλαίσιον τῆς κοσμικῆς πραγματικότητος. Ἡ ἐπιθυμία δι᾿ ἐπιστημονικήν γνῶσιν ἀπορρέει ἀπό τήν ἰδίαν πηγήν μέ αὐτήν τοῦ ἱμέρου τῆς πίστεως νά εἰσέλθῃ ἔτι βαθύτερον εἰς τό μυστήριον τοῦ Θεοῦ». (§ 71).
Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία προβάλλει μετ᾿ εμφάσεως το αδιαίρετον της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της φιλανθρώπου μερίμνης διά τον πλησίον. Τόσον η οικοφιλική συμπεριφορά, όσον και η αναγνώρισις της ιερότητος του ανθρωπίνου προσώπου, είναι «λειτουργία μετά τήν Λειτουργίαν», ζωτικαί διαστάσεις της ευχαριστιακής πραγματώσεως της Εκκλησίας. Η ζωή της Εκκλησίας είναι έμπρακτος σεβασμός της κτίσεως και τόπος και τρόπος του πολιτισμού του προσώπου και της αλληλεγγύης.
Τιμιώτατοι αδελφοί και προσφιλέστατα τέκνα,
Εις αυτήν την δύσκολον περίοδον, η ανάληψις πρωτοβουλιών διά τον περιορισμόν της πανδημίας αποτελεί βασικόν ποιμαντικόν καθήκον διά την Εκκλησίαν. Κατηγορική ηθική επιταγή είναι επίσης η στήριξις της γενικής προσβάσεως εις τον εμβολιασμόν κατά του κορωνοιού, πρωτίστως δε διά τους πτωχοτέρους λαούς, κατά τον Κυριακόν λόγον, «εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε» (Ματθ. κε΄, 40). Οφείλομεν να αγαπώμεν αλλήλους «καθώς ο Χριστός ηγάπησεν ημάς» (Εφέσ. ε΄, 2) και να αναδεικνυώμεθα «ιερείς» της δημιουργίας, φυλάσσοντες και καλλιεργούντες αυτήν με επιμέλειαν και στοργήν, αναφέροντες το τιμαλφέστατον τούτο δώρον της Θείας Χάριτος μετ’ ευχαριστίας εις τον Κτίστην των απάντων.
Κατακλείοντες, ευχόμεθα ολοθύμως πάσιν υμίν ευλογημένον, υγιές και καλλίκαρπον το νέον εκκλησιαστικόν έτος και επικαλούμεθα εφ’ υμάς, μεσιτεία της Παναγίας της Παμμακαρίστου, την χάριν και το έλεος του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, Ω η δόξα και το κράτος εις τους απεράντους αιώνας. Αμήν!
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ:
† Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ,ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ
ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Η εορτή της Ινδίκτου, η επίσημος ημέρα προσευχών διά το φυσικόν περιβάλλον, ευρίσκει και εφέτος την ανθρωπότητα αντιμέτωπον με έντονα καιρικά φαινόμενα λόγω της προιούσης κλιματικής αλλαγής, καταστροφικάς πλημμύρας και πυρκαιάς εις όλον τον πλανήτην, καθώς και με την πανδημίαν του κορωνοιού και τας κοινωνικάς και οικονομικάς επιπτώσεις της.
Το γεγονός ότι τα περιοριστικά μέτρα εις τας μετακινήσεις και η επιβολή ορίων εις την βιομηχανικήν παραγωγήν ωδήγησαν εις μείωσιν των ρύπων και της εκπομπής αερίων, υπήρξεν εν επί πλέον σημαντικόν δίδαγμα περί της αλληλουχίας των πάντων εν τω κόσμω και περί της αλληλοπεριχωρήσεως πασών των διαστάσεων της ζωής. Απεκαλύφθη επίσης εκ νέου ότι αι οικολογικαί πρωτοβουλίαι του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αι οποίαι αποτελούν προέκτασιν της θεολογίας και της λειτουργικής παραδόσεως της Εκκλησίας, συμπορεύονται με τας διαπιστώσεις της επιστήμης και την προτροπήν εκ μέρους των ειδημόνων προς πολύπλευρον κινητοποίησιν διά την προστασίαν της ακεραιότητος του φυσικού περιβάλλοντος.
Προσευχόμεθα διά την ταχείαν υπέρβασιν των συνεπειών της υγειονομικής κρίσεως και διά τον άνωθεν φωτισμόν των κυβερνήσεων παγκοσμίως, ώστε να μη επιστρέψουν ή να επιμείνουν εις τον οικονομισμόν, εις εκείνας τας αρχάς οργανώσεως της οικονομικής ζωής, της παραγωγής και της καταναλώσεως και της εξαντλητικής εκμεταλλεύσεως των φυσικών πόρων, αι οποίαι ίσχυον προ της πανδημίας. Ειλικρινής ευχή της ημών Μετριότητος είναι και ο τερματισμός της διαδόσεως ψευδοεπιστημονικών απόψεων περί δήθεν επικινδυνότητος των εμβολίων κατά του κορωνοιού Covid-19, της κατασυκοφαντήσεως των ειδικών και της ανερματίστου υποβαθμίσεως της σοβαρότητος της νόσου. Δυστυχώς, παρόμοιαι θέσεις διαδίδονται και αναφορικώς προς την κλιματικήν αλλαγήν, τα αίτια και τα ολέθρια επακόλουθά της. Η πραγματικότης είναι τελείως διαφορετική, ενώπιον δε αυτής απαιτείται υπευθυνότης, σύμπραξις, συμπόρευσις και κοινόν όραμα.
Είναι αδιανόητον να αδρανώμεν, εν επιγνώσει των κοινών διά το ανθρώπινον γένος μεγάλων συγχρόνων προκλήσεων. Η αδιαφορία διά τον πάσχοντα συνάνθρωπον και διά την καταστροφήν της «καλής λίαν» δημιουργίας είναι προσβολή του Θεού και αθέτησις των εντολών του. Όπου υπάρχει σεβασμός προς την κτίσιν και έμπρακτος αγάπη προς τον «ηγαπημένον του Θεού» άνθρωπον, εκεί είναι παρών ο Θεός.
Μετά την Αγίαν και Μεγάλην Σύνοδον (Κρήτη 2016), το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, συμφώνως προς το πνεύμα και τας αποφάσεις αυτής, ώρισε μίαν επίσημον επιτροπήν εκ θεολόγων δια την κατάρτισιν ενός κειμένου περί των κοινωνικών συνεπειών της πίστεώς μας και περί της κοινωνικής αποστολής και μαρτυρίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις τον σύγχρονον κόσμον. Εις το κείμενον τούτο, το οποίον έχει εγκριθή προς δημοσίευσιν υπό της περί ημάς Αγίας και Ιεράς Συνόδου και φέρει τον τίτλον Υπέρ της του κόσμου ζωής. Το κοινωνικόν ήθος εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία, σημειούνται προσφυώς τα εξής: «Ἡ Ἐκκλησία ἐνθαρρύνει τούς πιστούς νά εἶναι εὐγνώμονες διά τά εὑρήματα τῶν ἐπιστημῶν καί νά δέχωνται ἀκόμη καί ἐκεῖνα τά ὁποῖα, ἐνδεχομένως, θά τούς ὑπεχρέωναν νά ἀναθεωρήσουν τάς ἀντιλήψεις των διά τήν ἱστορίαν καί τό πλαίσιον τῆς κοσμικῆς πραγματικότητος. Ἡ ἐπιθυμία δι᾿ ἐπιστημονικήν γνῶσιν ἀπορρέει ἀπό τήν ἰδίαν πηγήν μέ αὐτήν τοῦ ἱμέρου τῆς πίστεως νά εἰσέλθῃ ἔτι βαθύτερον εἰς τό μυστήριον τοῦ Θεοῦ». (§ 71).
Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία προβάλλει μετ᾿ εμφάσεως το αδιαίρετον της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της φιλανθρώπου μερίμνης διά τον πλησίον. Τόσον η οικοφιλική συμπεριφορά, όσον και η αναγνώρισις της ιερότητος του ανθρωπίνου προσώπου, είναι «λειτουργία μετά τήν Λειτουργίαν», ζωτικαί διαστάσεις της ευχαριστιακής πραγματώσεως της Εκκλησίας. Η ζωή της Εκκλησίας είναι έμπρακτος σεβασμός της κτίσεως και τόπος και τρόπος του πολιτισμού του προσώπου και της αλληλεγγύης.
Τιμιώτατοι αδελφοί και προσφιλέστατα τέκνα,
Εις αυτήν την δύσκολον περίοδον, η ανάληψις πρωτοβουλιών διά τον περιορισμόν της πανδημίας αποτελεί βασικόν ποιμαντικόν καθήκον διά την Εκκλησίαν. Κατηγορική ηθική επιταγή είναι επίσης η στήριξις της γενικής προσβάσεως εις τον εμβολιασμόν κατά του κορωνοιού, πρωτίστως δε διά τους πτωχοτέρους λαούς, κατά τον Κυριακόν λόγον, «εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε» (Ματθ. κε΄, 40). Οφείλομεν να αγαπώμεν αλλήλους «καθώς ο Χριστός ηγάπησεν ημάς» (Εφέσ. ε΄, 2) και να αναδεικνυώμεθα «ιερείς» της δημιουργίας, φυλάσσοντες και καλλιεργούντες αυτήν με επιμέλειαν και στοργήν, αναφέροντες το τιμαλφέστατον τούτο δώρον της Θείας Χάριτος μετ’ ευχαριστίας εις τον Κτίστην των απάντων.
Κατακλείοντες, ευχόμεθα ολοθύμως πάσιν υμίν ευλογημένον, υγιές και καλλίκαρπον το νέον εκκλησιαστικόν έτος και επικαλούμεθα εφ’ υμάς, μεσιτεία της Παναγίας της Παμμακαρίστου, την χάριν και το έλεος του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, Ω η δόξα και το κράτος εις τους απεράντους αιώνας. Αμήν!
,βκα΄ Σεπτεμβρίου α΄
Ο Κωνσταντινουπόλεως ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ
διάπυρος προς Θεόν ευχέτης πάντων υμών
Πηγές: Οικ. Πατριαρχείο, Γρ. Τύπου Ι.Μ. Εδέσσης, ΄΄ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ΄΄ ΔΠΕΕ.
